వుమెన్ జర్నలిస్టులు ఉన్నత స్థాయికి వెళ్ళలేరా?

ఇప్పుడు మీడియాలో పనిచేసే మహిళల సంఖ్య రోజురోజుకూ పెరిగిపోతున్నది. కానీ...దురదృష్టవశాత్తూ వారికి తగిన విలువ లభించడంలేదు. లైంగిక వేధింపులు, వివక్ష వంటి ఇబ్బందులు ఎదుర్కుంటూ పనిచేస్తున్నా....వారి ప్రతిభకు తగిన గుర్తింపు లభించడంలేదు. బాగా రాయగలిగేవాళ్ళు ఉన్నా...మగ పురుషులకన్నా వారు తెలివిగలవారైనా... ఉన్నత స్థాయికి ఎదగలేకపోతున్నారు. ఉదాహరణకు....'ఈనాడు'లో 'వసుంధర'ను ఈ స్థాయికి తీసుకురావడంలో అహరహం కృషిచేసిన పద్మశ్రీ ని వ్యవస్థ సరిగా గుర్తించలేదు. ఆమెకు ఎప్పుడో అవార్డు ప్రకటించి ఇంతవరకూ నగదు బహుమతి ఇవ్వలేదు. అయినా ఎవ్వరూ పట్టించుకోరు.... మహిళా జర్నలిస్టులు సహా. కనిపించకుండా లింగ వివక్ష పేరుకుపోయిన రంగం మీడియా అనడంలో సందేహంలేదు. ఈ దుస్థితికి కారణం ఏమిటి? అన్న అంశంపై మా రిపోర్టర్ దీప (అసలు పేరు కాదు) స్వానుభవంతో రాసిన వ్యాసం...మీ కోసం...
-----------------------------------------------------------------
నేను జర్నలిజంలో చేరిన కొత్తలో 'జర్నలిజంలో రాణిస్తున్న మహిళామణులు' అనే లిస్టులాంటిది దొరుకుతుందేమోనని తెగ వెతికేదాన్ని. అటువంటిది లేప్పోతే నేనే తయారుచేసేద్దామన్నంత వెర్రి ఉండేది. ఆ వెర్రి పూర్తిగా కుదరక ముందే అసలే పత్రికలోనైనా మహిళా ఇన్‌ఛార్జులు, ఎడిటర్లూ ఉన్నారా... అని మరొక అన్వేషణ సాగించాను. 'డెక్కన్ క్రానికల్‌' జయంతి, 'డెక్కన్ హెరాల్డ్‌' అఖిలేశ్వరి, 'ది వీక్‌' లలితా అయ్యర్‌ తప్ప, తెలుగులో ఎవరూ కనపడరే! 

అప్పట్లో కంటికి కనిపించింది కేవలం వసుంధర ఇంఛార్జ్‌ వీణగారే. ప్రస్తుతానికి కాకపోయినా, యాభై, అరవయ్యేళ్ల తెలుగు వార్తాపత్రికల చరిత్రనూ, పదిహేనేళ్ల ఎలక్ట్రానిక్‌ మీడియా చరిత్రనూ పరిశీలించినప్పుడు కూడా ప్రభావశీలమైన (ఇన్‌ఫ్లుయెన్షియల్‌) మహిళా రత్నాల పేర్లు ఒకటీరెండు కూడా కనిపించకపోవడం బాధాకరం. ఇప్పుడు లెక్కకు మిక్కిలిగా వచ్చిన బుల్లితెరలు, వాటిలో తెలుగు వచ్చీరానట్టుగా పలికే చిలకపలుకుల యాంకరమ్మల సంగతి కాదు నేను మాట్లాడుతున్నది. మగవాళ్లతో సమానంగా, ఆ మాటకొస్తే రెండడుగులు ముందుకేసి మరీ బైట్లు సంపాదించడంలో అష్టకష్టాలు పడుతున్న టీవీ రిపోర్టర్ల గురించి కూడా పూర్తిగా కాదు. యాభయ్యేళ్లుగా అభివృద్ధి పథంలో నిలకడగా ప్రయాణిస్తున్న పత్రికారంగంలో మహిళలకున్న అవకాశాల గురించి. దీనికి కారణాలేమిటి?

చెబుతూ పోతే, ఒకటీ రెండూమూడూ... కాదు నూరో అంతకన్నా ఎక్కువగానో తేలతాయి. వాటిలో మొదటిది, ముఖ్యమైనది - మనలో పేరుకుపోయిన మూసధోరణి. డెభ్బైలూ ఎనభైల్లో వచ్చిన కొన్ని సినిమాల్లో కుర్తాపైజామా, భుజానికో గుడ్డ సంచీ, కళ్లద్దాలూ, డొక్కు లూనా..మగవాళ్లయితే మాసిన గడ్డం.. ఇదీ జర్నలిస్టు వేషం. వాళ్లు విలన్‌లకెదురుపడి 'నీ గుట్టు తెలిసిందిరా, రేపటితో నీ ఆటకట్టు' అని వాళ్ల మొహమ్మీదే అనేవారు. విలన్లు ఇప్పటిలా 'నీ మొహంలే, చేతనయింది రాస్కో, నాకు నీ బాస్‌ తెలుసు..' అనకుండా వెంటనే వీళ్లేం రాస్తారోనని బయపడిపోయేసి సదరు జర్నలిస్టుగారు మగాడయితే హత్య, ఆడదయితే రేపూ చేసిపడేసేవారు. చెప్పొచ్చేదేమంటే నేను మా చుట్టాలింట్లో బారసాలకి చక్కగా పట్టుచీరకట్టుకుని ఇంత బొట్టూ అన్ని పూలూ పెట్టుకుని వెళితే, ఒకమ్మాయి వచ్చి 'మీరు జర్నలిస్టని చెప్పిందే మా అమ్మా... మీరలా కనిపించడంలేదు...' అంటూ సణిగింది. ఆ పిల్లే కాదు, అలా ఆశ్చర్యపోయేవాళ్లు నాకు చాలామంది కనిపిస్తుంటారు. నేను జర్నలిస్టునని నిరూపించుకోవాలంటే నా పెళ్లిక్కూడా నేను కుర్తా, జీన్సూ వేసుకుని వెళ్లాలో ఏమిటో! ఈ మూసధోరణి కేవలం 'అటైర్‌'లోనే కాదు, ఆలోచనల్లో కూడా ఎంతో పేరుకుపోయింది. అందువల్లనే జర్నలిజంలోకి తమ అమ్మాయిలను ప్రోత్సహించడం కనిపించదు. 

ఈమధ్యే ఒక మూర్ఖుడు 'సినిమా, టీవీ, కాల్‌సెంటర్‌లలో పనిచేస్తున్న ఆడపిల్లలంటేనే ఇంత.. మీడియాలో ప్రతివాడికీ ఓ రేటుంటుంది' అని వాగాడు. ఏం సమాధానం చెప్పాలి  ఆ ప్రబుద్ధుడికి? జర్నలిజంలోకి వచ్చారంటేనే వాళ్లు చాలా 'డేరింగ్‌ డాషింగ్‌' అనుకుని దేనికైనా రెడీ అనుకుంటే ఎలా?

ఇదిగో, సరిగ్గా ఈ మనస్తత్వమే మీడియాలో స్త్రీలను ఎదగనివ్వకుండా అడ్డుపడుతోంది. అసలు జర్నలిజంలో చేరడమే సమాజాన్నెదిరించడం మొన్నమొన్నటివరకూ. ఎలాగోలా చేరాక మొదలవుతుంది హింస. అయితే స్త్రీల పేజీ లేదంటే ఫీచర్స్‌ డెస్కూ. పొలిటికల్‌, క్రైమ్‌ బీట్లు, రిపోర్టింగ్‌ చెయ్యాలనే ఆసక్తి, శక్తి ఉన్న అమ్మాయిలకు కూడా డెస్కు పనులే ఇస్తారు. వాటిలో అర్థరాత్రీ అపరాత్రీ అయినా ఇంటికెళ్లేందుకు డ్రాపింగ్‌ సదుపాయం ఒక్కటంటే ఒక్క పత్రికలోనూ లేదు. ఒకవేళ రిపోర్టింగ్‌ చేస్తున్నా మిగిలినవాళ్లు దిగలాగడంలో ముందుంటారు. 'ఆమెకి ఫలానా బ్యూరో హెడ్‌తో ఇదుంది- అదుంది'లాంటి స్కాండల్స్‌ ప్రచారంలోకి తీసుకొస్తారు. ఇంట్లోనూ బయటా ఎన్నో అవాంతరాలను దాటుకొని ఒక్కడుగు ముందుకు వేసిందంటే చాలు, ఆమె ప్రవర్తన మీద సవాలక్ష సందేహాలు పుట్టుకొచ్చేస్తాయి.

విచిత్రమేమంటే తమతో పనిచేస్తున్న ఆమెది 'అటువంటి ప్రవర్తన  కాదు' అని గట్టిగా ఒక్కరూ నోరువిప్పి చెప్పకుండా నిశ్శబ్దంగా ఎంజాయ్‌ చెయ్యడం! ఆడవాళ్లకు సంబంధించి 'సెక్సిజం' ఎంత దారుణంగా ఉంటుందో నేనిక్కడ ఉదాహరణలు చెప్పనవసరం లేదు. డబ్బూపేరూ అన్నీ పుష్కలంగా ఉన్న సునందాపుష్కర్‌ వంటివారికే ఈ బాధ తప్పలేదు. మొన్నటి ఐపీఎల్‌ వ్యవహారంలో మీడియా ఆమెపట్ల దారుణంగా వ్యవహరించిన  తీరు అందరికీ తెలిసిందే. అమానుషంగా అనిపించే  అంశం ఏమంటే తోటి స్త్రీలే ఇలాంటి పుకార్లకు ఆజ్యంపోయడం, కెరీర్‌లో తోటివాళ్లు ఎదగకుండా జాగ్రత్త పడటం. 

ఎప్పుడెక్కడ నుంచి వచ్చిపడతాయో తెలియని లైంగిక వేధింపులు ఉండనే ఉంటాయి. వీటన్నిటికి తోడు ఇంటి పని, ఇంట్లో ఆరళ్లు చిన్నవోపెద్దవో తప్పనిసరిగా ఉంటాయి. వాటిని అధిగమించడం, ఇంటినీ పనినీ బ్యాలెన్స్‌ చెయ్యడం ఎవరికైనా కత్తిమీద సామే. మొత్తానికి అమ్మాయిలు మీడియాలో ముఖ్యంగా ప్రింట్‌లోకి ఎక్కువగా రాకపోవడానికి, వచ్చినా ఎదగలేకపోవడానికి సెక్సిజమే ప్రధాన కారణం. 

రెండోది 'ఆడదానికి నేను రిపోర్ట్‌ చెయ్యడమా' అన్న అహంకారం ఇప్పటికీ చాలామంది పాత్రికేయుల్లో ఉంది. అసలు ఆడవాళ్ల పేజీల్లో/కార్యక్రమాల్లో పనిచెయ్యడమే నామోషీగా భావిస్తారు ఎక్కువమంది. 'ఈనాడు' వసుంధరకు తనను బదిలీ చెయ్యడాన్ని నిరసిస్తూ ఒకాయన కొన్నేళ్లక్రితం 'ఈనాడు' మానేశారు. పైగా ఆమె తమకన్నా వయసులో చిన్నదయితే ఇబ్బంది మరీ ఎక్కువ.
దీనికి మరో కోణం కూడా ఉంది.
1. ఎలాగోలా జర్నలిజంలోకి వస్తున్న అమ్మాయిల్లో కూడా ఎక్కువమంది దీన్ని కేవలం ఒక ఉద్యోగంగా చూస్తారు తప్పితే ఒక కెరీర్‌గా చూడరు. 2. రిజర్వేషన్‌ క్లర్కుల్లాగా యాంత్రికంగా చేస్తున్న పనినే గానుగెద్దులా చెయ్యడానికి ఇష్టపడతారు తప్ప డైనమిగ్గా వ్యవహరించ రు. 3. ఎక్కువమంది చేరినప్పటినుంచి పదేళ్లకు నేర్చుకునేవి సిల్లీ ఆఫీసు రాజకీయాలే తప్ప, కెరీర్‌లో తమకంటూ ఉపయోగపడే ఒక్కటంటే ఒక్కటి కొత్త అంశాన్ని నేర్చుకోరు. 4. ఏదోక రంగంలో పట్టు సాధించాలన్న తపన చాలా తక్కువ. అంతేతప్ప వాళ్లు ప్రొఫెషనల్‌గా వ్యవహరించరు. 5. భాష, శైలి, పని ఇలాంటి వాటిలో తమదైన ముద్ర కనిపించాలనుకునే తత్వమే అరుదు. 6. మగ జర్నలిస్టుల్లో కనిపించే సంఘీభావం, స్నేహం వారిలో కనిపించవు.

అన్నీ సమస్యలే ఏకరువు పెట్టేననుకోకండి. ఇలాంటివన్నిటినీ ఎదుర్కొంటూనే పత్రికల్లో మహిళలు పనిచేస్తున్నారు. తామున్న పరిధిలో మంచి పేరు తెచ్చుకుంటూనే ఉన్నారు. ఆ రాశి, వాసి మగవారితో సమానంగా పెరగాలనే నా కోరిక.
- దీప